معمولا در مهمانی‌ها و جمع‌های دوستانه سوالات مختلفی را از جوان‌ها (از جمله خود من) می‌پرسند. مثلا اینکه؛ الان مشغول چه کاری هستی؟ من هم در جواب آن‌ها می‌گویم که فریلنسر تولید محتوا هستم. دقیقا همین موقع است که آن‌ها با تعجب از من می‌پرسند: فریلنسری دیگه چیه؟! اینجاست که کار من در اومده و باید حدود نیم ساعت با آن‌ها در مورد کلمه فریلنسر صحبت کنم. البته من به آن‌ها و همه افرادی که با این واژه بیگانه هستند؛ حق می‌دهم. به این دلیل که این سبک کاری در ایران تازگی داشته و خیلی‌ها از آن بی اطلاع هستند. اگر تا انتهای این مقاله همراه من باشید؛ شما را گام به گام با دنیای هیجان انگیز فریلنسری آشنا می‌کنم.
فریلنسر کیست؟ آشنایی با سبک کاری فریلنسری
افراد زیادی هستند که تمایل دارند بدون صبح زود بیدار شدن از خواب؛ کسب درآمد داشته باشند. یا اینکه زمان و مکان کار کردن را خودشان تعیین کنند. امروزه این خواسته آن‌ها به واقعیت تبدیل شده و دلیل آن نیز به وجود آمدن سبک کاری فریلنسری است.
فریلنسری یا آزادکاری نوعی کسب درآمد به شکل نوین بوده که افراد بدون تعهد به مجموعه خاصی، کسب درآمد می‌کنند. همچنین آن‌ها این توانایی را دارند که در یک زمان با چندین کارفرما همکاری نمایند. به شخصی که اینگونه به کسب درآمد می‌پردازد؛ فریلنسر یا آزاد کار گفته می‌شود.
خب اجازه دهید برای روشن تر شدن موضوع بحث را با یک مثال پیش ببریم. فرض کنید که شخصی دارای مهارت کپی رایتینگ بوده و می‌خواهد با استفاده از آن به کسب درآمد بپردازد. در اینجا فرد می‌تواند کار خود را به دو صورت شروع کند:
- آن فرد می‌تواند برای مجموعه‌هایی که به تبلیغ نویس نیاز دارند (مخصوصا شرکت‌های تبلیغاتی) رزومه بفرستد. اگر این شخص در مصاحبه کاری موفق شود و بتواند در آن شرکت فعالیت کند؛ کارمند آن مجموعه خواهد بود. یعنی اینکه آن شخص متعهد دارد که روزانه ساعاتی را (مثلا 8 ساعت کاری) در خدمت آن مجوعه باشد. در عوض آن مجموعه نیز متعهد می‌شود حقوق ماهیانه و مزایایی مانند بیمه را برای آن فرد مشخص کند.
- حالت دوم این است که فرد مورد نظر به عنوان یک فریلنسر از یک یا چند کارفرما پروژه قبول کند. در فریلنسری نه کارفرما و نه فریلنسر هیچ گونه تعهد بلند مدتی نسبت به یکدیگر ندارند. یعنی پس از اتمام کار، کارفرما مجبور نیست که پروژه بعدی خود را به همان آزادکار بدهد. همچنین آن فریلنسر نیز تعهد ندارد که کارهای بعدی آن کارفرما را قبول کند. پس از اتمام پروژه، فریلنسر کار را تحویل و دستمزد خود را دریافت می‌کند.
عوامل رشد انفجاری فریلنسری چیست؟
طبق آمار رسمی حدود 35% از کل نیروی کار در کشورهای سازمان یافته را فریلنسرها تشکیل می‌دهند. البته فریلنسری در ایران نیز جای خود را پیدا کرده و افراد زیادی به صورت آزادکار مشغول فعالیت هستند. اما دلیل رشد و استقبال افراد شاغل از آزادکاری چه بود؟ برای پاسخ به این سوال می‌توان به سه عامل اصلی و مهم زیر اشاره کرد:
عامل شماره 1
اولین عامل رشد و توسعه اینترنت و فضای مجازی و همچنین افزایش شبکه‌های مجازی محبوب است. این عامل باعث شد که ارتباطات شکل تازه‌ای به خود گرفته و افراد زیادی را با هم آشنا کرد. این شرایط مطلوب امکان کسب درآمد دلاری را نیز برای افراد شاغل فراهم کرده است. یعنی یک فرد ایرانی می‌تواند با شرکت‌های خارجی فعالیت کرده و کسب درآمد داشته باشد.
عامل شماره 2
دومین عمل مهم در رشد سبک کاری فریلنسری به وجود آمدن مشاغل مناسب آزادکاری بود. مشاغلی مانند تبلیغ نویسی، تولید محتوا، برنامه نویسی، دیجیتال مارکتینگ، طراحی سایت. این‌ها شغل‌هایی هستند که انجام آن‌ها نیاز به حضور فیزیکی نداشته و از طریق دورکاری نیز قابل انجام است.
عامل شمارچ 3
سومین عامل این است که کسب درآمد به صورت فریلنسری یک رابطه برد – برد است. یعنی اینکه فریلنسر می‌تواند با کارفرماهای مختلفی همکاری داشته و از هر کدام حقوق دریافت کند. از سوی دیگر کارفرماها نیز در ازای برون سپری پروژه‌های خود، نیازی به پرداخت حقوق ماهیانه و بیمه ندارند.
فریلنسری چه مزایایی دارد؟
عدم محدودیت زمانی برای انجام کار آزادکاری
در فریلنسری شما می‌توانید هر مقداری که خواستید؛ کار کنید. هر چقدر بیشتر فعالیت کنید؛ درآمد شما نیز بیشتر می‌شود. از سوی دیگر لازم نیست که حتما صبح زود از خواب بیدار شده و به محل کار خود بروید. شما به عنوان یک فریلنسر کاملا آزاد هستید که در زمان‌های دلخواه خود کار کنید.
کسب درآمد به صورت نامحدود، یکی از ویژگی‌های فریلنسری
در فریلنسری درآمد شما هیچ سقفی نداشته و کاملا به میزان تلاش شما بستگی دارد. اگر بتوانید مهارت خود را افزایش دهید؛ تعداد پروژه‌های بیشتری دریافت خواهید کرد. در این صورت می‌توانید کسب درآمد بیشتری را در مقابسه با کارمندی داشته باشید.
آزادی در انتخاب محل کار فریلنسر
لازم نیست که هر روز ساعاتی را وقت صرف کرده که به محل کار خود بروید. در سبک کاری آزادکاری شما می‌توانید هر جایی که تمایل داشتید؛ کار کنید. از اتاق شخصی خودتان در خانه بگیرید تا کار کردن هنگامی که در یک کافی شاپ مشغول نوشیدن قهوه هستید.
هیچ رئیسی در کار نیست
در فریلنسری شما هیچ رئیسی ندارید و به قول معروف آقای خودتان هستید. در واقع شما نیاز ندارید که مدام به یک نفر جواب پس بدهید که چرا دیر سر کار آمده‌اید! اما لطفا از این صحبت برداشت درست داشه باشید؛ این حرف من به معنی دست کم گرفتن کار نیست. شما باید همیشه سعی در راضی نگه داشتن کارفرما‌ی خود داشته و در انجام پروژه کوتاهی نکنید.
وقت بیشتری برای خودتان دارید
واضح است که در سبک کاری آزادکاری شما بیشتر می‌توانید برای خودتان زمان بگذارید. مثلا می‌توانید در زمان دلخواه به گردش رفته و یا تفریحات مورد علاقه خود را انجام دهید. البته باید سعی کرده که تعادل بین کار و زندگی را برای خود ایجاد و حفظ کنید.
در فریلنسری به استخدام شدن نیاز ندارید
شاید تاکنون تلاش کرده‌اید که برای استخدام در یک شرکت رزومه فرستاده و حتی برای مصاحبه حضوری نیز رفته‌اید. در بحث استخدامی معمولا مجموعه‌ها از شما مدرک تحصیلی معتبر می‌خواهند. در بعضی از استخدامی‌های معتبر نیز از متقاضیان آزمون گرفته می‌شود. اما در فریلنسری شما باید یک سبد مهارت داشته و با انجام پروژه‌های با کیفیت رضایت مشتری را جلب کنید. در اینجا داشتن مدرک تحصیلی خیلی مهم نیست؛ بلکه آنچه مهم بوده میزان مهارت و تجربه شما است.
داشتن حق اختیار در انتخاب کارفرما و نوع پروژه
به عنوان یک فریلنسر مجبور نیستید که با هر کارفرمایی که به شما پیشنهاد کار می‌دهد؛ همکاری کنید. از سوی دیگر شاید شما تمایل به انجام نوع خاصی از پروژه‌های مروبط به حوزه کاری خودتان باشید. یک آزادکار می‌تواند در انتخاب پروژه‌های خود نیز آزادی عمل داشته باشد.
معایب فریلنسری کدامند؟
عدم وجود حقوق ثابت؛ یکی از مهم ترین معایب فریلنسری
در فریلنسری شما هیچ حقوق ثابتی نداشته و این موضوع برای بعضی از افراد واقعا یک چالش محسوب می‌شود. مثلا من در حال حاضر با این موضوع هیچ مشکلی ندارم و از کار فریلنسری نیز راضی هستم. اما افراد دیگری وجود دارند که اولویت آن‌ها حقوق ثابت بوده و فریلنسری برای آن‌ها استرس زا خواهد بود. البته بعضی از افراد هستند که از هر دو روش کسب درآمد می‌کنند. مثلا فردی تایم صبح خود را به عنوان کارمند و چند ساعتی را در شب نیز کار فریلنسری انجام می‌دهد.
بیمه و حقوق بازنشستگی ندارید
زمانی که شما کارمند یک مجموعه هستید؛ آن شرکت موظف است که برای شما مزایایی را در نظر بگیرد. این مزایا شامل بیمه، پاداش، حق اولاد و حقوق دوران بازنشستگی است. اما در فریلنسری هیچ کارفرمایی برای انجام پروژه این مزایا را در اختیار شما قرار می‌دهد. مگر اینکه به خاطر حسن انجام کار با آن کارفرما قرارداد بلند مدت ببندید؛ در این شرایط اوضاع فرق می‌کند.
عدم برقراری تعادل بین کار و زندگی فریلنسر
بعضی از فریلنسرها ممکن است به علت برخورداری از آزادی زمانی، نتوانند بین کار و زندگی خود تعادل ایجاد کنند. بعضی از آن‌ها برای درآمد بیشتر تمام وقت خود را به کار اختصاص داده و به بقیه کارهای خود نمی‌رسند. البته فریلنسرهای دیگری وجود داشته که به علت نداشتن برنامه ریزی، کارهای خود را به دقیقه نود موکول می‌کنند.
نداشتن ارتباطات اجتماعی در آزادکاری
یکی از چالش‌های مهم آزادکاری مخصوصا برای افرادی که برونگرا هستند؛ کم شدن ارتباطات اجتماعی آن‌هاست. یعنی اینکه شما همکاری ندارید که با آن صحبت کنید و بیتشر اوقات به تنهایی مشغول انجام پروژه‌هایتان هستید.
ممکن است مدتی کار نداشته باشید
در فریلنسری کسی به شما قول نداده است که همیشه کار داشته باشید. ممکن است بعد از انجام پروژه، تا مدتی کار پیدا نکنید. اما فریلنسرهای با تجربه این دغدغه را نداشته و همیشه کار دارند. شما نیز اگر بتوانید مهارت خود را افزایش دهید؛ هیچ گاه بیکار نخواهید ماند.
چگونه فریلسنری را شروع و در آن پادشاهی کنیم؟
چه مهارت‌هایی را برای ارائه دارید؟
اولین قدم برای شروع فریلنسری این است که یک مهارت مورد نیاز بازار کار را به خوبی یاد بگیرید. مهارت شما باید به گونه‌ای باشد که از طریق آزادکاری قابل انجام بوده و بازار کار خوبی نیز داشته باشند. مثلا تبلیغ نویسی از آن دسته مهارت‌هایی است که از طریق دورکاری قابل انجام بوده و درآمد بسیار مناسب دارد.
مطالعه کنید: چگونه وارد حرفه تبلیغ نویسی شویم؟
نکته کاربردی:
هر مهارتی که برای ارائه انتخاب کرده‌اید را در گوگل سرچ کرده و آگهی‌های کاری و شغلی آن را ببینید. این کار به شما کمک می‌کند که متوجه شوید برای دریافت پروژه نیاز به چه مهارت‌های دیگری دارید. آن مهارت‌ها را یادداشت کرده و اقدام به یادگیری آن‌ها کنید.
مهارت‌های خود را به نمایش بگذارید
به عنوان یک فریلنسر باید همواره خود و مهارت‌هایتان را به نمایش بگذارید. در این خصوص می‌توانید یک سایت برای خود راه اندازی کرده و یا از اینستاگرام برای معرفی خود استفاده کنید. همچنین از شبکه اجتماعی لینکدین که به صورت تخصصی در زمینه کاریابی و ارائه اطلاعات شغلی فعالیت می‌کند، غفلت نکنید.
سایت‌های فریلنسری را فراموش نکنید
همزمان با رشد آزادکاری در دنیا سایت‌هایی به وجود آمدند که فریلنسر را با کارفرما آشنا کنند. شما می‌توانید به این سایت‌ها وارد شده و پروفایل حرفه‌ای خود را در آن ایجاد کنید. در این سایت‌ها کارفرماهای زیادی، پروژه‌های خود را در آن قرار داده و فریلنسرها می‌توانند با آن‌ها همکاری کنند. به یاد داشته باشید که هر چقدر مهارت و رزومه خود را بهبود دهید؛ پیشنهاد‌های کاری بهتری دریافت می‌کنید. سایت‌هایی مانند کارلنسر، پونیشا، انجام میدم، پارس فریلنسر، پارسکدرز و … از جمله این موارد هستند.
مقدمات کار را آماده کنید
درست است که شروع کار به عنوان فریلنسر نیاز به سرمایه آن چنانی ندارد؛ اما خب بی هیچی که نمی‌شود. یک کاغذ برداشته و از خود بپرسید که به چه چیزهایی نیاز دارید که کار خود را شروع کنید؟ مثلا اگر می‌خواهید که فریلنسر برنامه نویسی شوید؛ به مقدمات زیر نیاز دارید:
- یادگیری مهارت برنامه نویسی
- داشتن کامپیوتر یا لپ تاپ متصل به اینترنت
نکته کاربردی:
سعی کنید که کمال گرا نباشید و فقط تمرکز خود را بر روی این بگذارید که شروع کنید. مثلا ممکن است فردی مهارت خوبی در برنامه نویسی داشته باشد؛ اما اعتقاد دارد که باید خیلی بهتر شود. یا اینکه منتظر بماند که کامپیوتر قدیمی خود را فروخته و یک لپ تاپ جدید بخرد!
شما یک برند هستید
بحث برند سازی فقط مربوط به محصولات و شرکت‌های بزرگ نمی‌شود. این عقیده را در خود به وجود آورید که شما یک برند بوده و باید برای بهبود آن تلاش کنید. پرسونال برندینگ یا برند سازی شخصی به این معنی بوده که شما مهارت‌ها و تجربه خود را همواره بهتر کرده. و به یک چهره شاخص در زمینه کاری خودتان تبدیل شوید.
فرصت‌ها را شکار کنید
مهم ترین کار در هنگام شروع فریلنسری این است که توانایی‌های خودتان را اثبات کنید. بنابراین اگر در اوایل کارتان پروژه‌هایی با قیمت کم به شما پیشنهاد می‌شود؛ به هیچ عنوان رد نکنید. چون که شما با انجام پروژه‌های کوچک با حقوق کم تجربه خود را در انجام کار عملی افزایش می‌دهید. به مرور که تجربه و رزومه خودتان را سنگین تر کردید، می‌توانید دستمزد خود را افزایش دهید. در این صورت کارفرماها از شما استقبال می‌کنند چون به شما و مهارتتان اعتماد پیدا کرده‌اند.
دست روی دست نگذارید
منتظر نمانید که افراد کارفرما به شما مراجعه کرده و پیشنهاد کار دهند؛ شاید هیچ گاه این اتفاق رخ ندهد! بهترین کار این است که آستین‌ها را بالا بزنید و خودتان پیشنهاد کار دهید. مثلا به سایت‌های مختلف مراجعه کرده و با شماره‌هایی که در قسمت تماس با ما قرار دارد؛ ارتباط بگیرید. یا اینکه پیج‌های مختلف مربوط به حوزه کاری خود را سرچ کرده و دایرکت پیام دهید.
امید خود را از دست ندهید
شاید تا مدتی کار پیدا نکرده و هیچ کس پیشنهاد‌های کاری شما را قبول نکند. یا اینکه پروژه‌هایتان به دلیل نداشتن کیفیت کافی از سوی کارفرما برگشت داده شود. در این مواقع به هیچ عنوان دست از تلاش بر ندارید و همچنان ادامه دهید. مطمئن باشید که از تلاش و استمرار خود نتیجه می‌گیرید؛ این توصیه را یک فریلنسر به شما می‌گوید.
مطالعه کنید: چطور موقع دلسرد شدن در کار برای ادامه دادن انگیزه پیدا کنیم؟
خلاقیت خود را افزایش دهید
برای تبدیل شدن به یک فریلنسر موفق، ایده پردازی را فراموش نکنید. سعی کنید که در انجام پروژه‌هایتان خلاقیت به خرج داده و خود را متمایز کنید. در این خصوص می‌توانید به نمونه کارهای همکاران خود توجه کنید. سپس از خود بپرسید که من چگونه می‌توانم پروژه‌های خود را به گونه‌ای متفاوت تر انجام بدهم؟ آیا لازم است مهارت جدیدی را یاد بگیرم؟
دل کارفرما را به دست آورید
پروژه را طوری انجام و تحویل دهید که کارفرما مشتاق شود کارهای بعدی خود را نیز به شما واگذار کند. می‌توانید از تکنیک‌های بازاریابی و فروش نیز برای افزایش مشتریان خود استفاده کنید. مثلا بعد از انجام پروژه و تحویل آن، به کارفرما بگویید که کار بعدی را با تخفیف انجام می‌دهید. یا اینکه خدمات اضافی را برای مشتری خود انجام داده و او را سوپرایز کنید. اگر این کارها را خوب انجام دهید؛ احتمال دریافت حقوق ثابت از کارفرما خیلی بعید نیست.
از فریلنسرهای موفق یاد بگیرید
حتما در حوزه کاری شما فریلنسرهایی وجود دارند که بسیار موفق هستند. این کار بسیار هوشمندانه‌ای است که با آن‌ها آشنا شده و دلایل موفقیت آن‌ها را جویا شوید. انجام این کار به شما کمک می‌کند که از تجربه‌های آن استفاده کرده و سرعت پیشرفت خود را بیشتر کنید.
مذاکره را یاد بگیرید
قبل از اینکه پروژه‌ای را دریافت کنید؛ باید با کارفرما مذاکره داشته باشید. اگر فنون مذاکره را خوب بلد باشید؛ به خوبی می‌توانید کارفرما را راضی کنید که پروژه‌اش را به شما بسپارد. همچنین با اعتماد به نفس بیشتری در مورد دستمزد خود صحبت کنید.
برنامه ریزی؛ پاشنه آشیل فریلنسری
برنامه ریزی خوب و دقیق پاشته آشیل فریلنسری بوده و این موضوع را زمانی بهتر متوجه می‌شوید که فریلنسر شوید. گاهی اوقات ممکن است به خاطر انجام یک پروژه مجبور شوید که یک شب را کامل بیدار بمانید. یا اینکه نتوانید کارهای خود را به درستی و به موقع تحویل دهید. اگر نتوانید بین کار و زندگی شخصی‌تان تعادل منطقی برقرار کیند؛ خیلی زود به مشکل برخورد می‌کنید.
پذیرای انتقادات باشید
همیشه اینطور نیست که بعد از تحویل پروژه به کارفرما، کارتان مورد قبول واقع شود. افراد دارای روحیات و رفتارهای مختلفی بوده و بعضی از مشتری‌ها سخت گیر هستند. حتی ممکن است کارفرما در مورد چیزهایی خیلی بی اهمیت سخت گیری کرده یا حتی حرفش بی منطق باشد. در این مواقع باید خونسردی خود را حفظ کرده و با آن‌ها صحبت کنید. در انتها به شما توصیه می‌کنم که انتقادات را با آغوش باز پذیرا باشید. چون گاهی کارفرما به شما یکی از ایرادات کارتان را می‌گوید که با رفع آن خیلی پیشرفت می‌کنید.
مهارت نه گفتن را در خود تقویت کنید
اگر می‌خواهید در فریلنسری موفق باشید؛ حتما مهارت نه گفتن را به خوبی یاد بگیرید. چون که زمان و مکان کار شما در اختیار خودتان است؛ شاید دیگران شغل شما را جدی نگیرند. بنابراین خیال می‌کنند که هر موقعی که اراده کردند؛ می‌توانند با شما ارتباط برقرار کنند. باید خیلی جدی و محکم زمان‌های کاری خود را به آن‌ها اعلام کرده و در صورت درخواست بیجا نه بگوید.
اهمیت مدیریت پروژه در فریلنسری
آخرین موردی که برای افراد فریلنسر مورد نیاز است؛ یادگیری مهارت پروژه است. این مهارت به شما کمک می‌کند که پروژه‌های خود را به موقع و با کیفیت کافی تحویل دهید. مدیریت پروژه کمک می‌کند که جزو افراد دقیقه نودی نباشید و به خاطر عدم مدیریت زمان، به برندتان صدمه نزنید.
چهار عامل تأثیر گذار بر درآمد یک فریلنسر
هدف اصلی و نهایی فریلنسرها این است که درآمد مناسبی داشته و بتوانند نیازهای مالی خود را برطرف کنند. به صورت کلی درآمد یک آزادکار تحت تأثیر عوامل زیر قرار دارد:
- میزان درآمد حوزه‌های کاری مختلف با یکدیگر متفاوت است. مثلا میزان درآمد یک فریلنسر کپی رایتر با یک طراح سایت متفاوت است. سعی کنید که با جستجو در اینترنت و افراد آگاه میانگین نرخ حوزه شغلی مورد نظر خود را پیدا کنید.
- هر چه مهارت شما بیشتر شود؛ درآمد شما نیز بالاتر خواهد رفت. یعنی درآمد یک فریلنسر با چار سال سابقه کار از یک آزاد کار با یک سال تجربه بیشتر است.
- رزومه شما بیان کننده میزان تجربه شما در انجام کار است. هر چه بیشتر با مجموعه‌های مختلف همکاری کنید؛ در سابقه کاری شما تأثیر مثبت دارد. همچنین زمانی که کارفرما به رزومه حرفه‌ای شما نگاه می‌کند؛ آمادگی شنیدن قیمت‌های بالاتر را نیز دارد.
- چهارمین عامل این است که شما چه مقدار از 24 ساعت روز خود را به انجام کار اختصاص می‌دهید. مسلما هر چه بیشتر فعالیت کاری داشته باشید؛ درآمد بهتری را تجربه می‌کنید. البته اینکه تعداد ساعت‌های زیادی را کار کنید؛ لزوما نشان دهنده موفقیت شما نخواهد بود. آن چیزی که از شما فریلنسر موفق می‌سازد؛ تلاش برای راضی نگه داشتن کارفرما و تحویل کار با کیفیت است.
سخن آخر
به اعتقاد بعضی از صاحب نظران در حوزه کسب و کار، فریلنسری سبک کاری آینده جهان است. شما می‌توانید یک باردیگر مزایا و معایب آزادکاری را مطالعه کرده و تصمیم خود را بگیرید. حتی اگر کار تمام وقت دارید؛ در زمان‌های آزاد خودتان به عنوان فریلنسر مشغول به کار شوید. این کار به شما کمک می‌کند که از زمان خود استفاده کرده و کمی با این دنیای فریلنسری آشنا شوید. آیا تاکنون تجربه کار به عنوان یک فریلنسر را داشته‌اید؟ لطفا نکات و نظرات خود را در مورد سبک کاری آزادکاری با دیگران به اشتراک بگذرید.
